AŞAĞI TENCİ’ NİN 1560 YILI TAHRİR KAYDI

Günümüzde Fethiye belediyesinin bir mahallesi durumunda olan Aşağı Tenci Köyüne ait 1560 tahrir kaydı aşağıya çıkarılmıştır.

“Karye-i Hasan Bedrık maa mezraa-i Tenci Süfla, tabi-i Ağce Dağ.

Neferan 26, Hane 25, Çift 10.5, Bennak 14,Mücerred 1

Hasıl-ı kısm-ı min el öşr, vakf-ı medrese-i Şehabiyye-i Kübra, malikane tamamen 2.070

Hınta keyl 300-1.500, Şa’ir keyl 150-450, Penbe k. 10-120, Resm-i çift 525, Resm-i bennak 168, Resm-i mücerred

6, Adet- i ağnam 300, Resm -i arus 30, Nısf-ı bad-i hava 45

Yekün, rüsum-ı örfiyye timar-i Abdülkadir 1.074

Karye-i mezbure zirde tarik-i ammda vaki olub ayende ve revende zulmüne mütehammil olmayub perakende olub üç yıl olmuş ki hali ve ha­rabe kalub etrafında ahar konak yeri dahi olmayub kış günlerinde ayende­ ve revende azuğun getirüb, varub, harab köyde yatub ve yaz günlerinde dahi asuzlık olub yolcu külli müzayika çeker olmuş. Haliya perakende olan reayasının bazısı bulunub sair derbend üslubi üzere avarızdan muafiyet ile geri yerlerinde davet olundukda «cemaatimiz az kalub, bu mikdar ademi mücerred-i avarızdan muafiyet ile ayende ve revende taaddisine müteham­mil olmak ihtimali yokdır, kadir değilüz amma canib-imalikanemiz Şe­habiyye-i Kübra Medresesi’nin vakfıdır, anı virelüm. Canib-i divanı ile ava­rız-ı divan! ve tekalif-i örfiyyeden muafiyet inayet olunursa cem, olub giru mamur idelum.» deyu tazarru eyledüklerinde ehl-i vukufdan istifsar olun­dukda «üç yıldır harab yatur, ne medreseye ve ne sahib-i. timara bir akçe hasıl olmaz. Şöyle’ ki vech-i meşruh üzere inayet oluna. Köy mamur olub ayende ve revende huzur idüb saadetlu padişah-ı alem penah hazretlerine enva-i hayr ,dua hasıl olub ve medresenin hakkı temam vasıl olurdu» deyu  cevab virilüb vakıf harab, yatmakdan ise mamur olması her veçhile infa olmamağın, gelüb mütemekkin olub, ziraat” idenlerden ,öşri olugeldügi üzere, medrese-i mezbure içün. zabt olunub andan gayri çift ve bennak ve mü­cerred rüsumiYle adet-i ağnamların virdiklerinden sonra canib-i, divaniden ve amme-i avarızdan ve kaffe-i tekalifden, muaf ve müsellem kayd olundular. Sah.”

1560 TARİHİNDE HASAN BADRİK VE ÇEVRESİYLE İLGİLİ İKİ KAYIT

Ağce Dağ Nahiyesi’ne bağlı mezralardan bazıları ile Hasan Badrik adı 1560 yılı vergi kayıtlarında yan yana geçmektedir.

Bunlardan iki örnek:

“Mezraa-i Gel Bulasın, der nezd-i karye-i Sarsap tabi-i m., ve Hasan Badrik, hass-ı Şahi. Hasılmaa resm-i yatak 150

“Mezraa-i Kuyucak, der nezd-i Karye-i Hasan Badrik, tabi-i m., hass-ı Şahi

Hasıl, ber vech-i maktu der uhde-i Ali Beğ Delu, kara timar fi sene 500”

KOMŞU KÖYLÜ TESLİM ABDAL

Toplum kendisi için değer taşıyan kişi adlarını hiçbir zaman belleğinden silmiyor. Öyle olunca da Yunuslar, Pir Sultanlar, Seyid Ali Sultanlar, Teslim Abdallara da her yörenin insanı, benim diye sahiplenip onlara birer makam ya da ziyaret yeri yapıyor. Bunlardan, yani paylaşılamayan değerlerden birisi de Teslim Abdal’dır.

Malatyalılar, Çorumlular ve Denizlililer Teslim Abdal bizim diye şimdilik yarışadursunlar.

Geçmişte Malatya’ya, Günümüzde Elazığ- Baskil ilçesine bağlı olan Tabanbükü (Şeyh Hasan) Köyü’nde Ahmed Yesevi soyundan geldiği söylenen Teslim Abdal ile oğlu Seyid Kalender’in mezarları vardır. Araştırmacı Yusuf Şahin’e göre Teslim Abdal’ın babası Kalender Abdal Şeyh Şemseddin’in oğludur. Teslim Abdal’ın şiirlerinde Şeyh Hasan, Berete, Eğribük, Şehy Ahmed, Derviş Ali, Kale, Korucuk, Adaf, İsaköy gibi yörede bilinen mekan ve önemli isimler geçmektedir.

Bir zaman bölge insanının duygularına tercüman olan Teslim Abdal’dan üç şiiri Fethiyeli canlar için buraya aldım.

SAYILIR

Gel ey arif israf etme hayali

Sohbet olmayınca dem mi sayılır

Kamil bir söz ile yara pişirir

Cahilin bir söz em mi sayılır

Evliya yoluna gitmezse bir can

İkilik perdesin atmazsa bir can

İkrarın İhlas’a katmazsa bir can

Ehl-i Hakk içinde zımmi sayılır

Kendi özün boyayıp da bildiren

Dost ağlatıp düşmanını güldüren

Haklı sözü nahak yere öldüren

Günahlar içinde kanlı sayılır

Varıp bir gerçekten haber almazsa

Meydana metağın alıp gelmezse

Kendi vücudundan haber olmazsa

Yüz kitap okusa ümmi sayılır

Teslim Abdal her can haber alamaz

Okur amma ilme agah olamaz

Değme arif bunun yerin bulamaz

Elif olmayınca cim mi sayılır

BİR ÇİÇEKLE YAZ GELİR Mİ?

Bir çiçekle yaz gelir mi ey sofu!

Tarikatın erkanının içinde

Karınca kaderi gerek kıymeti

Varınca yoluna onun içinde

Marifete yakın olanın özü

Kışta yazda kamil gerektir sözü

Ne ayağı gerek, ne eli gözü

Üçyüz altmış günün içinde

Şeriat, tarikat ikisi birdir

Marifete ermez hakikat sırdır

Hak ehli kardaşlar irehber pirdir

Dini saklı gerek dinin içinde

İtikadı olan buna inanır

İtikadı yoksa hikaye sanır

Kişi efendisini sesinden tanır

Doksanbin avazın ünün içinde

Teslim Abdal eydür böyle etmeyen

Edep ile erkan ile yetmeyen

Kırksekiz kapıyı kabul etmeyen

Sankim bir hayvandır evin içinde

BİZE TAŞ ATANLAR

Hırıl hırıl hırlasınlar

Bize taş atıp ürenler

Eşek olsun zırlasınlar

Bize taş atıp ürenler

Bir keleşte uşak olsun

Çingeneye kuşak olsun

Malatya’ya eşek olsun

Bize taş atıp ürenler

İçi dışı soğuk olsun

Didilenmiş kovuk olsun

Eğribük’e tavuk olsun

Bize taş atıp ürenler

Kilisede puta dönsün

Ters nallanmış ata dönsün

Uyuz olmuş ite dönsün

Bize taş atıp ürenler

Teslim abdal der onmasın

Dünyada murat almasın

Ahrette iman bulmasın

Bize taş atıp ürenler

TENCİ MEVKİ ADLARI

Kızıldeli Çeşmesi, ziyaret Gölü, Kaklık Önü, Delik Mamoğun Kaya, Ağkolun Sırt, Sakarkaya, Nesimin Dere, Ağkolun Dere, Pamuk Mağara, Güğercin Mağarası, At Mağarası, Tenci Tuzlağı, Cecüğün Tuzlak, Ebem Bayırı, Kanlı Tarla, Aygüreceğin arkasındaki mevkiin adı eskiden Tenci imiş, sonradan Alican olmuş. Şimdiki Yukarı Tenci’nin yerinde talipler otururmuş. Dedeler Fethiye Köyünde otururmuş sonradan Yukarı Tenci’ye gelmişler. Önceden yukarı Tenci’de oturan iki obanın adını bilmiyorlar. Eskiden yukarı Tenci’nin adı Orta Tenci imiş.

Aşağı Tenci’de Karga Pınarı, Kargapınarı Tepe, Cecüğün Pınarı.

Ali Aksüt