Ne kadar dünya kokuyorsun Yunus”

“Ne kadar dünya kokuyorsun Yunus”

O kadar “dünya” kokuyoruz ki… Uhreviyata ulviyete dair gönlümüzdeki

tarım talan edilmiş. Toz Duman ardından kalan islenmiş, harap

edilmiş sevgi kırıntıları tek hazinemize dönüşmüş. Bu insan, hayat

ve yaşamla ilişkilerimizin her haline ve anına kadar sirayet etmiş.

Kadim değerlerimizden evlilik kumrunun tesisi için olduğu gibi devamı

içinde dahi bu koku iliklerimize kadar çekmiş. İlişkilerimizin, hayatla,

insanla olan temasının zemini ve cevherini bu kırık dökük elde kalanlar

oluşturur olmuş.

Kız istersin, şahsiyeti soranın sayısı azdır… Durumu nedir, ne iş yapar?

Vb. dağarcığından sorular sıralanır. Çiftlerin maddi durumun değişmesi

aşağıya ise ayrılıklar ve aile parçalanmalarına, yükselmesi ise şahsiyetin

aile içinde metaya dönüştürülerek maksimum yarar hesabı evrilir.

Aile reisleri olduğu gibi, bu ziraatın ürünleri olan çocuklar, dolaysıyla

sosyal yapıda evrilir bu yönde. Övünç, itibar ve zenginlik meselesi

masivaya aittir. Pazarın geçer akçesi dünya olunca, yenilip içilen,

giyilip kullanılan, alınıp sahip olunan ve tüketilen ile suretimizin

parlaklığı “süsümüz, zenginlimiz” olur.

Revaçta olan fiyaka kesesi doluluk, sureti düzgünlüktür. İşte

bundandır “buram buram dünya kokuşumuz!..”

***

Yunus’un Koca Yunus, Yunus Emre olmadan Hacı Bektaş’ın dergahına

buğday almak için gider. Nezaket icabı ve kendisinin tek ikram edeceği

şey olan bir tayda alıç götürür.

Karahüyük’e varınca Hacı Bektaşı Veli’nin huzuruna çıkıp armağanını

sunup “…ümiddir ki şu yemişi kabul edip karşılığında buğday veresiniz,

aşkınıza kifâf edelim” der.

Hacı Bektaş öyle olsun der. Yûnus birkaç gün orada eğlenir, gidecek

olunca Hacı Bektaş’a haber verirler o da “sorun bakalım ne ister,

buğday mı nefes mi verelim” der.

Yûnus “ben nefesi neyleyeyim, bana buğday gerek “der. Bunun

üzerine Hünkâr “varın Yûnus’a söyleyin, alıcının bir tanesi için iki

nefes verelim” buyurur. Yûnus dedi ki: “Ehil ayâlim var, nefes karın

doyurmaz, lûtf ederlerse buğday versinler, kifâf edelim”. Bu sözü

Hünkâr’a arz ettiler, bu defa “Varın söyleyin, alıcının her çekirdeği

başına on nefes verelim” der. Yûnus bunu da kabul etmez. Buğdayları

öküzüne yükleyip yola koyulur.

Yolda şöyle düşünür: “Vilâyet erine vardım, bana nasip sundular,

alıcımın her çekirdeği başına on nefes verdiler, kail olmadım. Ne

olmayacak iş ettim, gafil oldum. İmdi bu Buğday bir nice gün içinde

tükenir, nefesse ölünceye dek tükenmez. O nasipten mahrum kaldım.

Geri döneyim, erenlerin eşiğine varayım. Ola ki, himmet ettikleri nasibi

vereler.” Yûnus dönüp tekkeye geldi.

Yûnus’un ahvâlini Hacı Bektaş’a arz ettiler. Hacı Bektaş buyurdu

ki;”o iş şimdiden sonra olmaz. Biz o kilidin anahtarını Tabduk Emre’ye

verdik, varsın nasibini ondan alsın.” Der.

Tapduk Emre’nin huzurundadır, bir çok gelgitlerden sonra Yunus.

Tapduk Emre Yunus’un ahvaline bakar ve: “Ne kadar dünya

kokuyorsun Yunus,” der. Bu aşamada Yunus, bunun övgümü yergimi

olduğunun farkında değildir.

Dergahta yıllarca gündüzleri odun ve su taşıyıp geceleri okuyarak

kendinin geliştirmesine rağmen, bir vesile ile Tapduk’un yine bir gün

ona: “Sen hâlâ dünya kokuyorsun…” demesi üzerine Dergâhı gizlice terk

edip dağlara düşer. Karşılaştığı dervişler ile mağarada bir sürede daha

kendini geliştirir. Tekrar utana sıkıla dergâha döner.

Taptuk Emre’nin eşiğine uzanır. Âmâ olan Taptuk ayağını atınca

Yunus’un üzerine basar. Taptuk: “hatun bu kim ola ki der?”

Hatun: “Yunus,” der. Tapduk Emre bunun üzerine “bizim Yunus mu?”

diye sorarak Yunus’u tekrar dergâha kabul eder.

Yunus belli bir pişkinliğe ulaşmıştır; fakat hala Şeyh meclislerde

konuşmasına müsaade etmez. Mayalanmasının tamamlanmasına kani

olduktan sonra bir mecliste Tabduk Emre, Yûnus’a “Yûnus vakit doldu,

o hazinenin kilidini açtık, sen söyle” der.

Yunus bundan sonra: Taptuğun tapusuna, kul olduk kapısına. Yunus

miskin çiğ idik, piştik elhamdülillah.’ der ve başlar irşada.

Yıllar geçer aradan. Yolda bir atlı Ahi dervişler karşılaşır, helaleşıp

ayrılırken, Yunus, bu Ahi’yi yıllar önce gördüğü bir Ahiye benzetir

ve artını mahmuzlayıp giden dervişe: Adınız neydi?” der. Ahi yıllar

önce Yunus’a söylediği sözü yine tekrarlar ve ‘ Boş ver adımızı Yunus,

adımızın ve bütün adların sahibi Allah’tır. “Hiçbir şeye sâhip ve mâlik

değiliz; her şeyin mâlik ve sâhibi Allah’tır,” der. Yunus bunun üzerine

isme tutunmakla, hala dünya koktuğunu fark eder. Şu dizeleri anımsar:

Ne varlığa sevinirim ne yokluğa yerinirim, Aşkın ile avunurum, bana seni

gerek seni” der.

Varlığımız ev bark, mal mülk, hesap cüzdanları, çek karneleri

senetler…; yükseklimiz, büyüklüğümüz makam, mevki…; farkımız

evimizin bulunduğu semtler, mermer sütunlar, falanca model plazmalar,

mobilyalar, arabalar, telefonlar, lap toplar vb. olunca süsümüz elbise,

ayakkabı estetik cerrahı merkezleri tornasından geçmiş ten, kaş göz…

hazzımız ise sahip olmak, tüketmek ve bedensel arzuların tatminine

indirgenir.

Oysaki bir gün, ayaklarımızın altında biten otlar başımız üzerinde

yeşerecek, ahu gözleri, kiraz dudakları kurtçuklar yiyecek, sırma

saçlar, inci dişler toprağa karılacak, zaman ünümüz, canın tenden

ayrılması malımızı elimizden alıp savuracak!.. Yani buğday talan olacak,

fakat buğday kararından pişmancalık duyup, Tapduk’un Dergâhından

nefes, nasip alan miskin Yunus hala tükenmez bir hazine olarak

gönüllerdeki Kâbe’de ölümsüzleşmiştir. Belki de soru: mülk sultanlığımı,

gönül sultanlığı mı? Şeklindedir. Çünkü: “Ölür ise ten ölür canlar ölesi

değil”

O kadar dünya kokuyoruz ki, okumaya, kendimizi yetiştirmeye

bu koşturmaca ve telaş içinde hiç vaktimiz yok… Yunus’un

deyimiyle: “Derdi dünya olanın, dünya kadar derdi olur.” Misali.

Yani, var oldukça yok olduk.

Bir kıssayla sözümüz sonlandıralım.

“Bir gün Harun Reşit Behlül Divaneyi kabristanlıkta kemikler ile

oynarken bulur.

“Hayrola Behlül Divane ne arıyordun der?”

Behlül Divane: “Efendim, “babanızın kemiklerini” deyip ilave

eder: “fakat hangisinin babanızın, hangisinin kullarına ait olduklarını bir

türlü anlayamıyorum,” der.

***

“Cennet cennet dedikleri

Birkaç köşkle birkaç huri

İsteyene ver onları

Bana seni gerek seni”

***

Az söz erin yüküdür

Çok söz hayvan yüküdür

Bilene bu söz yeter

Sende güher var ise.

“Yunus öldü deyu sela verirler, Ölen beden imiş, aşıklar ölmez” diyen

dillere Aşk-ı Niyaz ile…

30 Kasım 2012

a.s.

Not: Yazımızda, ağırlıklı olarak İskerder Pala’nın “OD” adlı

romanından, Abdülbaki Gölpınarlı’nının “Yunus Emre Divanı”ından

yararlandık. İlaveten internetten yaptığımız araştırmalar vb.